
استفاده از هوش مصنوعی در سلامت روان تأثیر بسزایی دارد، اما با توجه به نوپا بودن این فناوری، هنوز نقصهای چشمگیری در تطابق مدلهای هوش مصنوعی با دنیای واقعی وجود دارد.
چگونگی حمایت هوش مصنوعی از خدمات سلامت روان
بر اساس یافتههای سازمان جهانی بهداشت در سال 2021، بیش از 150 میلیون نفر در اروپا درگیر اختلالات روانی بودهاند که بخش قابل توجهی از آن ناشی از همهگیری کووید-19 بوده است. این امر توجه به تأثیرات هوش مصنوعی بر خدمات سلامت روان را بیش از پیش افزایش داده است.
هوش مصنوعی در برنامهریزی خدمات سلامت روان و همچنین تشخیص و نظارت کاربرد دارد. این فناوری میتواند از دادههای دیجیتالی مراقبتهای بهداشتی، مانند پروندههای الکترونیکی سلامت، تصاویر پزشکی و یادداشتهای بالینی دستنویس، استفاده کند.
به نقل از دیوید نوویلو-اورتیز، ارزیابی روند، نقصها، فرصتها و چالشهای استفاده از هوش مصنوعی در سلامت روان اهمیت بسزایی دارد.
چالشهای کاربرد هوش مصنوعی در سلامت روان از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت
- نقصها: یک بررسی سیستماتیک که توسط متخصصان دانشگاه پلیتکنیک والنسیا (اسپانیا) و سازمان جهانی بهداشت/اروپا انجام شده است، استفاده از هوش مصنوعی را برای مطالعه اختلالات سلامت روان بین سالهای 2016 تا 2021 مورد بررسی قرار داده است. نظرات متخصصان این حوزه به شرح زیر است:
دکتر لدیا لازری، مشاور منطقهای سلامت روان در سازمان جهانی بهداشت/اروپا، میگوید: «ما دریافتیم که استفاده از هوش مصنوعی در تحقیقات سلامت روان نامتعادل است و عمدتاً برای مطالعه اختلالات افسردگی، اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانپریشی استفاده میشود.»
هوش مصنوعی اغلب شامل استفاده پیچیده از آمار، رویکردهای ریاضی و دادههای چندبعدی است که در صورت عدم رسیدگی مناسب، میتواند به سوگیری، تفسیر نادرست نتایج و خوشبینی بیش از حد نسبت به عملکرد آن منجر شود. این مطالعه ایرادات قابل ملاحظهای را در نحوه پردازش آمار توسط برنامههای هوش مصنوعی، اعتبارسنجی نادرست دادهها و ارزیابی کمی از خطر سوگیری پیدا کرد.
دکتر نوویلو-اورتیز توضیح میدهد: «عدم شفافیت و ایرادات روششناسی نگرانکنندهاند، زیرا اجرای ایمن و عملی هوش مصنوعی را به تأخیر میاندازند. همچنین، به نظر میرسد مهندسی دادهها برای مدلهای هوش مصنوعی نادیده گرفته شده یا درک نشده است و دادهها اغلب به طور کافی مدیریت نمیشوند. این کمبودهای قابل توجه ممکن است نشاندهنده تبلیغ شتابزده مدلهای جدید هوش مصنوعی بدون ارزیابی قابلیت حیات آنها در دنیای واقعی باشد.»
آنتونیو مارتینز میلانا، استادیار در دانشگاه پلیتکنیک و دانشگاه والآوتور، میگوید: «هوش مصنوعی سنگ بنای انقلاب دیجیتالی آینده است. در این مطالعه، ما نگاهی به آنچه در چند سال آینده اتفاق میافتد داشتیم و سیستمهای مراقبتهای بهداشتی را به انطباق ساختارها و رویههای خود برای پیشرفت در ارائه خدمات سلامت روان سوق خواهیم داد.»
نتایج این مطالعه در رویدادی که توسط سازمان جهانی بهداشت/اروپا در 7 دسامبر 2022 برگزار شد، ارائه شد. این رویداد با عنوان “تجزیه و تحلیل دادههای بزرگ و هوش مصنوعی در سلامت روان” متخصصانی را از سراسر منطقه اروپا گرد هم آورد تا درباره نحوه استفاده واقعبینانه از مدلهای هوش مصنوعی در برنامهریزی خدمات سلامت روان و همچنین عوامل ایمنی و موفقیت، مانند مشارکت افراد دارای شرایط سلامت روان در فرآیند توسعه، بحث کنند.
این متن برگرفته از لینک زیر است: